Bağlama, Türk halk müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir. Zamanla çalınma sıklığına bağlı olarak teller gevşeyebilir, kopabilir ya da tınısı bozulabilir. Bu durumda yapılması gereken şey, bağlama teli değiştirme işlemini doğru bir şekilde yapmaktır. Peki bağlama teli nasıl takılır? Uzun sap ve kısa sap bağlamalarda bu işlem farklı mıdır? Bu rehberde, adım adım bağlama teli takma sürecini anlatıyoruz.
Bağlamada genellikle üç sıra tel bulunur: Bam, orta ve ince (zırnık) telleri. Bu tellerin doğru sırayla yerleştirilmesi, çalgının ses kalitesi ve çalım rahatlığı açısından oldukça önemlidir. İşte bağlama teli sıralaması:
Alt sıra (Zırnık telleri): En ince tellerdir. Genellikle 0.18 - 0.20 mm arası kalınlıktadır. 2 adet takılır.
Orta sıra: Orta kalınlıkta olur, 0.22 - 0.24 mm arasıdır. 2 adet takılır.
Üst sıra (Bam telleri): En kalın tellerdir. 0.30 - 0.35 mm arasında değişir. 1 ya da 2 adet takılır.
Her tel sırası için farklı burgular kullanılır. Bu nedenle doğru sıraya göre takmak oldukça önemlidir.
Bağlama teli koptuysa, teli değiştirmeniz gerekir. Ancak sadece tel kopması değil, şu durumlarda da tel değişimi önerilir:
Telin ses rengi bozulduysa
Telde paslanma veya kararma varsa
Akord tutmakta zorluk yaşıyorsanız
Unutmayın: Teller ne kadar kaliteli olursa olsun zamanla performansını kaybeder. Ayda bir düzenli kontrol etmekte fayda var.
Tüm telleri aynı anda değil, sırasıyla değiştirmeniz önerilir. Böylece sapın dengesini bozmamış olursunuz. Telleri burgulardan gevşeterek çıkarın.
Bağlama teli bağlama işlemi için yeni tellerinizi açın ve her biri için uygun sıra ve burguyu belirleyin.
Telin bir ucunu burguya geçirin ve birkaç tur çevirerek sıkıştırın. Telin gevşek olmamasına dikkat edin.
Telin diğer ucunu alt eşikten geçirip bağlamanın gövdesine yerleştirin. Bazı bağlama modellerinde telin ucu düğümlenerek sabitlenir.
Tüm teller takıldıktan sonra akort cihazıyla bağlamanızı akort edin. Tel yeni olduğu için ilk günlerde biraz gevşeyebilir, bu normaldir.
Uzun sap bağlama, kısa saptan daha fazla perde içerir ve teli daha uzundur. Bu nedenle tellerin biraz daha uzun olması gerekir. Tüm işlem adımları aynıdır, ancak telin uzunluğuna dikkat etmek gerekir. Genellikle 90-95 cm’lik teller tercih edilir.
Bağlama telleri hakkında daha fazla bilgi almak veya satın almak isterseniz, bağlama telleri kategorilerimize göz atabilirsiniz.
Türkçe
English